Kładą tablicę na samotnym grobie,
Może ją kładą w blaskach słońca wschodu,
Ale, mogiło, zawsze stał przy tobie,
Zawsze pamiętał – wieczny duch Narodu

Artur Oppman

Dbałość o pamięć pomordowanych mieszkańców gminy, którzy złożyli krwawą ofiarę na ołtarzu ojczyzny jest obowiązkiem każdego z nas, samorządu i lokalnej społeczności.

W gminie Lubaczów jest wiele miejsc- symboli, które przechowują w sobie historię związaną z doświadczeniami wojny. Takim symbolem jest krzyż z tablicą, który znajduje się w Załużu, poświęcony 30 mieszańcom przysiółka Załuże-Czarne, którzy w dniu 22.06.1941 r. zginęli z rąk żołnierzy niemieckiego Wehrmachtu. Zamordowani spoczywają w różnych mogiłach na pobliskim cmentarzu. Groby te są miejscami pamięci narodowej.

Na co dzień otaczają je opieką uczniowie Społecznej Szkoły Podstawowej z Oddziałem Przedszkolnym w Załużu, ucząc się tym samym naszej historii i współodpowiedzialności za jej przekazywanie. O stan nagrobków dbają także potomkowie ofiar oraz samorząd gminy. W tym roku wykonany został nowy nagrobek granitowy na mogile, w której pochowani są Stefan Cencora (1906 – 1941) i Onyszko Michalik (1908 – 1941), ofiary tej hitlerowskiej zbrodni.

Całkowity koszt robót wyniósł  6 959,00 zł, a zadanie zostało dofinansowane w kwocie 5 457,00 zł w ramach Programu „Groby i cmentarze wojenne w kraju” ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.